Turunçgil yetiştirmeniz için özellikle akdeniz iklimi gibi bir atmosfere ve büyük alanlara ihtiyacınız yok. Turunç ailesinin mini versiyonları hem daha az alan kaplar hem de yetiştirmesi daha kolaydır. Bahçemiz mis gibi kokarken bir de üstüne taze dalından bir meyvenin lezzetini deneyimleyebilmeniz için bu haftaki yazımızı siz okuyucularımızla paylaşıyoruz.
Soğuğa dayanıklılık; ilk olarak turunçgil ailesinin soğuk havayı sevmediği bilinen bir gerçek. Bu yüzden ilk cemre toprağa düştüğünde ektiğiniz bu ağaçları soğuk havadan korumak en büyük göreviniz olacaktır. Eğer bahçenizin atmosferi yıl boyunca ılık bir havaya sahip olduğunu düşünüyorsanız ağacınızı çoğunlukla dışarda tutabilir, hava soğuduğunda ise kendinizce bir koruma yapıp donmasını önleyebilirsiniz.
Saksı seçimi; gözeneksiz malzemeler, plastik ve polipropilen gibi, su geçirmeyeceği için nemi içerde tutar ve böylece ağacın kurumasını önler. Ayrıca hafif bir malzemeden yapıldığı için saksılarını taşıması da kolaydır. Seramik, terra kota ve tahtadan yapılmış saksıların ise gözenekli olması sebebiyle toprak daha çabuk kuruyacaktır. Bu yüzden bu tür saksıları seçtiyseniz sık sık sulama yapmanız gerekebilir. Plastik saksı seçerken ise saksının siyah olmamasına kesinlikle dikkat edin, çünkü siyah güneşi ısısını emer ve bu da köklerin tam anlamıyla pişmesine yol açar.
Özellikle turunçgil yetiştirirken kullanacağınız saksıların birden fazla drenaj deliği olmasına özen gösterin. Eğer yalnızca bir tane delik varsa eğer, kendi yönteminizle birkaç tane de siz eklemelisiniz. Ağacınızı soğuk havalarda içeri taşımayı düşünüyorsanız saksının kolay taşınabilir olması işinizi kolaylaştıracaktır. Bunun için tekerlekli saksıları seçebilir veya bahçenizde küçük bir el arabası bulundurabilirsiniz.
Toprak karışımı seçimi; hafif, sıvı gübreleme için uygun ve bitkileriniz için ideal olduğunu düşündüğümüz Biobizz Light Mix 50 litre saksı toprağını kullanmanızı tavsiye ediyoruz. Ayrıca uzun süreli drenaj ve havalandırma sağlayan inorganik maddelerden yapılmış toprakları da tercih edebilirsiniz. Büyük partiküllü (kozalak, talaş, kuru yosun, hindistancevizi kabuğu) organik malzemeler de ayrıca toprağa karıştırılabilir. Bu malzemeler toprağın hava almasını sağlar ve drenajı kolaylaştırır.
Bitkinin ekimi; öncelikle bitkinin aşılanan kısmını tespit edin, genellikle bu kısım hafif çıkıntılı ya da kesik şeklinde olur. Ekim yaparken de bu kısmın toprağın üstünde kalmasına özen gösterin. Aşılı kısmın aşağısında çıkan yaprak oluşumlarını ise kopartın böylece meyve üretmeyen bu kısımlar bitkinin besin kaynaklarını tüketemeyecek.
Sulama ve gübreleme; bahçede geniş toprakta yetişen, besin ve su almak için köklerini özgürce uzatabilen bitkilerin aksine saksı bitkileri su ve besini sadece sizin aracılığınızla alabilir. Saksıdaki limon ağaçlarının meyve üretebilmesi için düzenli ve yeterli sulanması gerekir. Köklerin kurumasına izin vermeden ama aynı zamanda kökleri de çürütmeden uygulamanız gereken bir sulama takvimi oluşturmalısınız. Belirli bir takvim bulunmamasıyla beraber her bitkinin aynı koşullarda yetişmesinin imkânsız olduğunu belirtir, bu konuda gözlem ve analize güvenmeyi öneririz.
Uygulayabileceğiniz bir diğer adım ise kök seviyesindeki nemi sulama yapmadan önce kontrol etmektir. Kontrolü Grow Systems Mini Isı Nem Ölçer ile kolayca yapabilirsiniz. Aynı zamanda küçük tahta bir çubuk da kısa süreli olarak iş görecektir.
Saksıdaki turunçlara düzenli olarak nitrojen, fosfor, potasyum ve diğer mikro ve makro besinler içeren bir gübreyle takviye yapmanızı öneririz. Bu alanda çeşitli ürünlere ulaşmak için Bitki Besinleri adlı kategorimizi ziyaret etmeyi unutmayın! Ayrıntılı kullanım kılavuzu için ürünlerin açıklama kısmını inceleyin.
Genellikle turunçgil bitkileri, üzerinde yeni oluşumlar başladığı zaman gübrelenmeye başlanır ve bu süreç kışın sonları/baharın başlarından yazın sonları/sonbaharın başlarına kadar olur. Bu bitki ailesi kış zamanlarında tamamen uykuya dalmadığı için ev içine taşındığında da oranı yarı yarıya indirmeyi tercih edebilirsiniz, gübrelenmeye devam edilebilir.
Saksıların içeri veya dışarı taşınması; bitkinin şok geçirerek sararmasının önüne geçmek için bitkiyi kademeli olarak taşımanız önemlidir. Örneğin, evdeki bitkinizi baharda dışarı taşımadan önce ilk olarak dışarıda gölgeli ve rüzgâr almayacağı bir alanda yaklaşık 10 gün bekletin. Sonbaharda ise aynı işlemin tam tersini yapın. Tam olarak evin içerisine alınmadan önce ise küçük bir böcek kontrolü yapılmalıdır. Eve aldığınız bitkinin yeterince nem alabilmesi için çevresine Nemlendirme cihazı / Nebulizatör yerleştirebilirsiniz. Taşıma işlemini yapmadan önce hava durumunu takip edin, böylece sürpriz yağış ve donlarla karşılaşmazsınız.
Turunç çeşitleri, tozlanma ve hasat; dışarıdaki turunç ağaçlarının bir kısmının tozlaşmasını arılar sağlamaktadır. Geri kalan türler (tozlaşmak için başka bir ağaca ihtiyacı olan Minneola ve Orlando tangeloları hariç) ise tozlaşmayı kendi başlarına yapar.
Çoğu turunçgiller bahar aylarında çiçek açar ve meyve vermeye başlar. Bu meyveler yaz süresince olgunlaşır ve sonbahar-kış aylarında hasata hazır hale gelir. Limon, kumkat ve lime ağaçları gibi bazı türlerinde ise bu süreç farklı olabilir, sezon boyunca birkaç kez çiçek açıp meyve verdiği görülebilir. Bahçenizde yeterince alanınız var ise birkaç farklı çeşit ekip farklı aylarda farklı tür meyve toplayarak hasat sürecini uzatmış olursunuz.
Çoğu ağacın göz doyuracak kadar meyve vermesi 2-3 yıldan 5-6 yıla kadar sürebilir. Bazı uzmanlar ise ilk ve ikinci yıllarda tek tek çıkan meyvelerin olgunlaşmadan kesilmesi gerektiğini söyler çünkü ağaç elindeki besini meyve oluşturmak yerine dal ve köklerin gelişimine harcar. Böylece ağaç daha sağlıklı, güçlü olur ve sonraki yıllarda daha fazla ürün vermeye başlar.
Meyvenin olgunlaştığını anlayabilmek için tadım testi yapmanız gerekebilir, çünkü bu tür meyvelerde kabuk renginden olgunluk seviyesi anlaşılamamaktadır. Turunçlar olgunlaştıktan sonra dalda uzun bir süre kalsa bile çürümez, bu yüzden bu meyveleri ihtiyacınız olana kadar toplamamak muhafaza açısından akıllıca olacaktır.