Bitki terminolojisi;
Bu alan bir sürü karışık terim içerir ancak bunlardan en temel birkaç tanesini bile öğrenmek ihtiyacınıza göre doğru bitki seçimi yapmanızı sağlar. İşte bilmeniz gereken birkaç terim:
F1 hibrit; basitçe hibrit olarak geçen bu bitkiler bitki yetiştiriciler tarafından tasarlanmış olup isteğe göre daha güçlü daha büyük yapraklara, çiçeklere sahip veya daha lezzetli meyveleri olan yeni bir bitkiye dönüştürülebilir. Bunu da iki farklı bitki türünü çapraz tozlaştırma yaparak elde ederler. Ortaya çıkan yeni bitki de F1 hibrit olarak adlandırılır. Peki bu terimi bilmek neden bu kadar önemli?
- Eğer çevrenizdeki bitkilerde belli bir hastalık hakimse aynı zamanda o bitkinin hastalığa dirençli olduğu bir hibrit türü de vardır.
- Kendisinden sonra yeni bir bitki ekmek için hibrit bitkilerin tohumları kullanılmaz. Ekildiği taktirde yeni çıkan bitki bir öncekinin özelliklerini taşımayacaktır.
Açık tozlaşma; hibrit bitkiler dışındaki diğer bitkiler açık tozlaşma yaparlar. Doğada bu bitkiler böcekler veya rüzgar sayesinde tozlaşırlar. Polen akışı kısıtlı olmadığı için bu tür bitkilerde genetik çeşitlilik fazlasıyla bulunur. Açık tozlaşmanın önemleri;
- Genetik çeşitlilik bitki popülasyonunun bulunduğu ortamdaki koşullara adapte olmasını sağlar.
- Tohumun ekimi sonrasında büyüyen yeni bitki tam olarak aynı olmasa da bir önceki bitkiyle benzerlik gösterir.
- Bu tohumlar hibrit tohumlardan çok daha az maliyetlidir.
Ata tohumu; tartışmalı bir terimdir. Bazı yetiştiriciler ata tohumunun açık tozlaşan bitkiler arasında yer aldığı ve en az 50 yıllık bir ömrü bulunması gerektiğini söylerken diğerleri de sadece atalardan torunlara, bir nevi miras olarak bırakılmasının yeterli olduğunu öne sürerler.
- Ata tohumları seneler boyunca miras bırakıldığı için bulunduğu çevreye adapte olmuştur.
- Bazı insanlar ata tohumlarından yetişen bitkilerin daha fazla lezzete sahip olduğunu belirtir.
- Açık tozlaşmayla çoğaldıkları için tohumları saklanıp yıllarca ekimi sağlanır.
- Bazı ata tohumları hibritlere göre hastalıklara daha yatkındır.
Cinsler ve bitki çeşitleri; cins türlerden ayrı olarak farklılık gösterir ama bu farklar yeni bir tür oluşturacak kadar yeterli değildir. Genetiğiyle oynanmış bitkilerin aksine cins bitkiler genellikle doğada bulunur. Bitki çeşidi dediğimiz ise aynı zamanda doğal veya yapay olabilir.
- Çoğu ulaşılabilir bitkiler cinstir ve bazı özellikleri sayesinde diğer düz türlerden daha çok tercih edilir.
- Bazı bitki çeşitleri patentlidir ve çoğaltılması yasal değildir.