Meyve ve sebze bahçeleri için en iyi malç çeşitleri hangileridir?
Bana sorarsanız yabani otlarla mücadele etmenin en etkili ve en doğal yolu toprağı malç ile kaplamaktır. Malçlama yöntemi dediğimiz bu yöntem sanıldığı gibi karmaşık değil, aksine elinizin altında bulunan atık malzemelerle yapabileceğiniz ve sizi büyük bir uğraştan kurtaracak bir çözümdür.
Her malç malzemesinin avantajları ve dezavantajları bulunur. Bu yüzden aşağıda bahsedeceğimiz kriterleri göz önünde bulundurarak, bitkinin ihtiyacına göre bir malç seçimi yapmanız gerekmektedir.
Bitki çeşidi; her bitkinin yetişme şartları aynı olmadığından dolayı malç seçimi yaparken, malç malzemesinin neyden yapıldığını ve bitkiye ne gibi koşullar sağladığını göz önünde bulundurmak önemlidir.
Örneğin sıcağı seven biber, domates, patlıcan ve karpuz gibi bitkilerde siyah plastik malç kullanmak, sıcağı tutacağı için, oldukça makul bir tercih olacaktır. Ancak çoğu plastik malç çeşidi su geçirgenliğine sahip olmadı için, toprağı ısıtırken aynı zamanda da kurutabilir. Hatırlayalım ki yetersiz nem bitkinizin sağlığını her yönden kötü etkileyecektir. Bunun önüne geçmek için sulama sistemini plastiğin altına kurabilirsiniz. Bir başka çözüm yöntemi ise temmuzun sonlarına doğru plastik malçı su geçirgenliği olan bir malçla değiştirebilirsiniz. Saman, gazete yaprağı ve çimen kırpıntıları topraktaki nemi korurken aynı zamanda da suyun köklere ulaşabilmesine olanak sağlar.
Soğuk hava seven brokoli ve yeşillikler ise ekstra bir sıcaklığa ihtiyaç duymadığı için plastik malç yerine saman, kuru yapraklar ve gazete sayfaları iyi birer seçenek olacaktır. Bu malçlar toprağın sıcaklığını 20-25 dereceye kadar düşürebildiği için bu bitkileri yaz sıcağından koruyacaktır.
İklim; sıcak bir iklim bölgesinde yaşıyorsanız plastik malçları kullanırken çok dikkatli olmalısınız aksi taktirde aşırı sıcak bitkinizi kurutup ciddi zararlara yol açabilir. Çoğu bitki aşırı sıcak havalarda toprağı serinleten bu malçlar sayesinde daha verimli olur. Aksine yazların daha serin ve yağışlı geçtiği bir iklimde bitki yetiştiriyorsanız nemi muhafaza eden ve toprağı soğutan malçlardan uzak durmalısınız. Aşırı nem ve soğuk hava bitkinizin köklerini çürütüp sülükler tarafından istila edilmesine zemin hazırlar.
Toprak çeşidi; malç seçimi yaparken toprağınızın özelliklerini de göz önünde bulundurmanız gerekir. Suyu tutan topraklar için kalın ve su geçiren bir malçlardan kaçınırken aynı şekilde kum gibi çabuk kuruyan topraklar için de toprağı kurutan ve su geçirmeyen malçlardan uzak durmalısınız.
Malç kullanımı için birkaç ipucu;
• Malçı bitki gövdesinden en az birkaç santim uzağa yerleştirin, böylece çürüme ve mantar riskini engellemiş olursunuz.
• Bahçenizdeki çimenlerin en az yarısına dokunmayın, çimen olan toprak bitkiler için besin kaynağıdır.
• Bitki kırpıntılarını kullanmadan önce en az bir gün güneş ışığında kurumaya bırakın. Ayrıca böcek ilacı kullanılan çimenleri kullanmaktan kaçının.
• Yalnızca en az 6 aylık olan yaprakları kullanın. Böylece yeni bitkilerin büyümesini önlemiş olursunuz.
• Malçın altına nitrojen bakımından zengin gübrelerden uygulayın. Organik malçlar, özellikle saman ve yapraklar, doğada çözünürken topraktaki nitrojeni azaltırlar.
Organik malç çeşitleri;
• Kesilmiş yapraklar
• Saman
• Gazete yaprakları
• Çimen
Organik olmayan malç çeşitleri;
• siyah, şeffaf veya renkli plastikler
• polyester veya bahçe kumaşları
• çakıl
• halı kalıntıları